Europejska Konwencja Praw Człowieka stanowi podstawowy akt prawny chroniący prawa człowieka i jego godność w Europie. Jest ona obowiązująca w ponad 47 krajach Europejskiej Wspólnoty Praw Człowieka i jest uznawana za podstawowy instrument praw człowieka. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym jest Europejska Konwencja Praw Człowieka i jakie prawa i wolności chroni.
Co to jest Europejska Konwencja Praw Człowieka?
Europejska Konwencja Praw Człowieka jest międzynarodowym traktatem, którego celem jest ochrona fundamentalnych wolności człowieka i dostarczenie jawnych procedur ochrony praw człowieka przed państwem oraz w wymiarze międzynarodowym. Europejska Konwencja Praw Człowieka ustanawia merty mogące służyć do ochrony praw jednostek i ma na celu zapobieganie abuzywnym politykom. Została podpisana w Rzymie w 1950 roku, a obowiązujące je postanowienia dotyczą kwestii takich jak wymiar sprawiedliwości, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, informacje i dostęp do sądu. Ponadto, konwencja chroni również podstawowe prawa i wolności, takie jak wolność wypowiedzi, wolność sumienia oraz wolność zrzeszania się. Umożliwia także odesłanie do Trybunału Sprawiedliwości Europejskiej wspornych spraw. Europejska Konwencja Praw Człowieka została zaliczona do praw człowieka przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Obecnie, konwencję ratyfikowało 43 państw członkowskie Rady Europy.
Jakie prawa chroni Europejska Konwencja Praw Człowieka?
Europejska Konwencja Praw Człowieka (EKPC) stanowi naczelne prawo chroniące prawa człowieka w Europie. W skład jej postanowień wchodzą wszystkie te podstawowe prawa, które człowiek powinien stale respektować. Przede wszystkim gwarantuje ona pełną swobodę i autonomię jednostki oraz dostęp do szerokich praw politycznych i wolności. Obejmuje również ochronę ludzi przed torturami, niewolnictwem i nieludzkim, poniżającym traktowaniem. Wśród szczególnych praw chronionych w ramach EKPC wymienić można: prawo do życia i zdrowia, prawo do nierozstrihcencjonowanego pozbawienia wolności, prawo do wolności słowa i wyrażania szczerego zdania, prawo do sprawiedliwego procesu sądowego oraz prawo do wolności religijnej. Konwencja chroni również dzieci przed wszelkimi formami wykorzystania i przemocy oraz zapewnia dostęp do edukacji. Gwarancja tych uprawnień została zapisana w protokole znanym jako „Protokół Dodatkowy”. Co więcej, w EKPC wpisany jest także zakaz nieludzkiego, poniżającego traktowania oraz stosowania kar cielesnych. Wszystko to w celu upewnienia się, że prawa człowieka są respektowane i chronione.
Jakie są skutki naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka?
Naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka ma poważne konsekwencje. Przede wszystkim skutkuje ono odpowiedzialnością karną pytających i pośrednio bezpośrednio związanych z naruszeniem organów i osób fizycznych. Przestępcy mogą ponieść konsekwencje moralne i materialne, a także grzywny, kary pozbawienia wolności lub konfiskaty majątków. Europejski Trybunał Praw Człowieka może wzywać państwa do podjęcia działań w celu wyeliminowania przestępstwa i jego skutków. W przypadku gdy państwo powodujące skutki naruszenia nie jest członkiem Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Trybunał może orzec żądania zadośćuczynienia dla naruszonych, wyrażające się w zadośćuczynieniu finansowym, opinii publicznej, reformy systemu sądowego lub zmiany prawa. Trybunał może również nakazać przeprowadzenie dochodzenia w sprawie naruszenia dla formalnego potwierdzenia winy.
Jakie instytucje wspierają Europejską Konwencję Praw Człowieka?
Głównymi instytucjami, które wspierają Europejską Konwencję Praw Człowieka, są: Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, Kancelaria Komisarza Praw Człowieka oraz Rada Europy. Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu ma wyłączne uprawnienie do sądzenia w kwestiach dotyczących naruszenia prawa chronionego przez Konwencję Europejską dotyczącą Ochrony Praw Człowieka. Każdy, kto uważa, że jego lub jej prawa zostały naruszone może składać skargi do tego Trybunału. Kancelaria Komisarza Praw Człowieka jest zobowiązana do zbierania informacji dotyczących takich naruszeń i monitorowania je, zapewniając wsparcie w wykonaniu tej konwencji. Rada Europy ma procedury służące do kontrolowania, czy państwa członkowskie właściwie wykonują swoje zobowiązania w ramach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Członkowie Rady mogą również wskazywać, jak państwo członkowskie powinno modyfikować swoje obowiązujące przepisy, aby lepiej chronić swoje obywatele przed naruszeniem praw i wolności wskazanych w konwencji. Każde państwo członkowskie tworzy specjalną komisję ds. ochrony praw człowieka, aby zapewnić skuteczne stosowanie i wykonanie zasad zawartych w konwencji.