Prawo dyplomatyczne, inaczej nazywane także prawem międzynarodowym stanowi jeden z najważniejszych elementów systemu stosunków międzynarodowych. Jest to dziedzina prawa, która reguluje relacje pomiędzy państwami oraz określa ich wzajemne kompetencje. Prawo dyplomatyczne zawiera zasady dotyczące zawierania międzynarodowych umów i reguluje kontakty pomiędzy państwami, a także ich obywatelami. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć istotę tej dziedziny prawa i wyjaśnić, co dokładnie oznacza prawo dyplomatyczne.
Co to jest prawo dyplomatyczne?
Prawo dyplomatyczne to prawo międzynarodowe, które reguluje zasady zwolnień z niektórych praw cywilnych oraz obowiązków obywatelskich na potrzeby państw, pracowników dyplomatycznych i narodowych urzędników państwowych. Oznacza to, że takie osoby są zwolnione z obowiązku rejestracji w miejscu swojego pobytu i otrzymują pomoc przy płaceniu podatków i korzystają z ochrony przysługującej im w tym państwie. Jak sama nazwa wskazuje, celem prawa dyplomatycznego jest zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia dyplomatom i urzędnikom państwowym w ich misjach. Uwzględnia ono więc takie czynniki, jak chociażby immunitet dyplomatyczny, ochrona rezydencji ambasad i wiele innych.
Historia prawa dyplomatycznego
Historia prawa dyplomatycznego ma swoje korzenie długo wstecz, a jej powstaniu towarzyszyły niezwykłe okoliczności. Pierwsze poważne prawo dyplomatyczne pojawiło się w V w. p.n.e w wyniku tworzenia traktatów pomiędzy greckimi miastami-państwami wtedy wchodzącymi w skład Imperium Bałkańskiego. Do czasu, kiedy traktaty te zostały spisane, dochodziło do długotrwałych sporów pomiędzy państwami, którym zazwyczaj towarzyszyły gwałtowne konflikty. Powstanie traktatów stanowiło zatem sporą rewolucję na gruncie międzynarodowym, zarówno w sensie sformułowania i pisma tychże traktatów, jak i w postaci dyplomatów, których wysyłano do drugiego państwa, by negocjowali i podpisywali oficjalne dokumenty traktatowe.
Konsekwencje naruszenia prawa dyplomatycznego
Naruszenie prawa dyplomatycznego ma szereg skutków i dalszych konsekwencji. Przede wszystkim, państwo dotknięte naruszeniem miażdży złamanie zasad dyplomacji sankcjami wymierzonymi w naruszające je państwo. Zazwyczaj tego typu sankcje są dotkliwe, aby skłonić naruszające państwo do poprawienia swojego postępowania. Mogą one obejmować zawieszenie wizowe, wstrzymanie wymiany handlowej, nałożenie podatków, a nawet rozpoczęcie przygotowań wojskowych przeciwko naruszającemu państwu. Co więcej, kraje połączone trwałymi umowami sojuszniczymi mogą przyjąć postawę solidarności lub wsparcia swojego partnera i pomóc w zastosowaniu zdecydowanych kary wobec naruszającego. To może wywołać całkowitą destabilizację i konflikt międzynarodowy pomiędzy państwami. Ponadto niewłaściwe działanie może również mieć skutki prawne, w tym wspomniane wyżej sankcje międzynarodowe oraz karę pieniężną za szkodę wyrządzoną w rezultacie naruszenia.